Śpieszę z odpowiedzią, którą zaraz uzasadnię. Według mnie najważniejszym narzędziem w procesie coachingu zespołów jest sam team coach. A analizując temat nieco głębiej prawdopodobnie będzie to postawa jaką przyjmuje, ale zacznijmy od początku.

Kim jest coach zespołu

Rola coacha zespołu polega na wspieraniu zespołu w szeroko rozumianym rozwoju dzięki realizowaniu swoich celów (które również pomaga ustalić)  rozwój efektywności zespołowej, otwartości w komunikacji, współpracy, a pośrednio[i] wspierając rozwiązywanie problemów. W pewnym sennie  w czasie trwania procesu zmiany, nie ma znaczenia czy zespół osiąga swoje cele czy nie, dużo ważniejsze jest ile się z tego nauczy i jak rozwinie i jak samodzielny jako zespół się stanie… ale tego oczywiście nie możemy powiedzieć klientowi wprost😉

Jak pracuje coach zespołu

To niezwykle trudny do opisania proces, a jeszcze trudniejszy do ustalenia z samym zespołem. Ponieważ pozornie taki coach jest dość bierny, oddając większą aktywność członkom zespołu. Pozornie, ponieważ cały czas jest częścią tego procesu i bacznie obserwuje to co dzieje się między członkami zespołu na wielu płaszczyznach, ale także własne odczucia i reakcje, które jako cześć całego systemu są także pewnego rodzaju wskaźnikiem ogólnej sytuacji w zespole.

Na różnych etapach procesu i w zależności od konkretnego celu wykorzystujemy różne narzędzia, ale ciągle, jak to się dzieje w coachingu, głównie zależy nam na tym, aby wzrastała świadomość i odpowiedzialność zespołu jako całości. Dodatkowo mamy do dyspozycji dwa potężne narzędzia, czyli feedback i pytania, a w dalszej kolejności siatki, wykresy, koła itp.

Rola coacha zespołu

1. Pomaga w diagnozowaniu problemów i potrzeb zespołu, które mogą wystąpić w trakcie pracy zespołowej, oraz w opracowaniu odpowiednich strategii radzenia sobie z nimi.
2. Pomaga w budowaniu zaufania między członkami zespołu poprzez wspieranie otwartej komunikacji, empatii i wzajemnego zrozumienia.
3. Wspiera zespół w rozwijaniu umiejętności zespołowych, do których należą: efektywna komunikacja, współpraca, rozwiązywanie konfliktów i podejmowanie decyzji.
4. Wspiera, ale też tylko pośrednio menadżera w pełnieniu swojej funkcji. Pośrednio, bo tylko systemowo, bowiem pracując z zespołem nie możemy stać po żadnej ze stron (o ile zespół jest podzielony z powodu na przykład konfliktu).
5. Pomaga identyfikować zasoby, czyli mocne strony, a także obszary do rozwoju.
6. Współuczestniczy w monitorowaniu postępów zespołu w osiąganiu celów i pomaga ocenić skuteczność działań podejmowanych przez zespół.

Czym jest postawa

Zacznijmy od zdefiniowana samej postawy. Mówiąc najkrócej jest to tendencja lub skłonność jednostki do reagowania na określone obiekty, idee, osoby czy sytuacje w sposób pozytywny, negatywny lub obojętny. Postawa obejmuje trzy główne elementy:

Element poznawczy – dotyczy tego jak postrzegamy rzeczywistość, czyli naszych przekonań lub poglądów idei lub sytuacji. Na przykład, ktoś może mieć pozytywne przekonania na temat szczepień profilaktycznych, uznając je za ważne dla zdrowia.

Element afektywny  – odnosi się do emocji lub uczuć związanych z ideą czy sytuacją. A jest bezpośrednio związany z tym jak postrzegamy rzeczywistość. Myśląc o konsekwencjach powikłań po przyjęciu szczepionki, zapewne będziemy czuli  niepokój i lęk. 

Element behawioralny, który jest związany z naszą reakcją na emocje związane z ideą lub sytuacją. W tym przypadku będzie to unikanie na wszelkie możliwe sposoby szczepienia.

Nasze postawy mogą być trwałe i stabilne lub zmienne w zależności od kontekstu i naszych doświadczeń życiowych jednostki. Mogą być kształtowane przez indywidualne cechy osobowościowe, ale też wpływy społeczne czy wychowanie. Postawy mają istotne znaczenie dla naszego zachowania, podejmowanych decyzji i relacji z innymi ludźmi, ponieważ wpływają na to, jak postrzegamy świat i jak na niego reagujemy, czyli także na to jak pracujemy jako coach zespołu.

Postawa coacha zespołu

Możemy znacząco podnieś efektywność pracy jako coach zespołu pracując nad właściwą postawą. Mam tu na myśli:

Otwartość na różnorodne perspektywy, pomysły i sugestie członków zespołu. To sprzyja budowaniu zaufania i współpracy w zespole. Dlatego potrzebujemy widzieć zespół jako ciągle rozwijający się organizm.

Empatia, dzięki temu możliwe jest zrozumienie sytuacji członków zespołu, a także wczucie się w ich perspektywy, potrzeby, obawy i cele. Pamiętając, że nadmiar empatii może nas emocjonalnie zablokować.

Ciągły własny rozwój – tu chyba nie ma granic. Gotowość do ciągłego doskonalenie swoich umiejętności i rozwoju osobistego, pozwala lepiej sprostać potrzebom zespołu i skuteczniej wspierać jego rozwój. Czyli będąc zadowolonym z siebie ciągle dostrzegamy obszary do doskonalenia.

Neutralność – traktujemy zespół jako całość nie faworyzując (nawet nie dając takiego poczucia, że to robimy) żadnego z członków zespołu, a przede wszystkim lidera. Jesteśmy „tylko” narzędziem.

Spojrzenie z perspektywy systemu, czyli nie widzimy Marioli, Tomka, Sylwii czy Sebastiana,  tylko pewne większe całości i relacje między nimi, możliwie wielowymiarowo. Staramy się dostrzec coś więcej niż tylko to co widać na pierwszy rzut oka, bądźmy bardziej jak promienie X w pracy z zespołem.

Mam nadzieję, że już nie masz wątpliwości jak dużą rolę ogrywa najważniejsze narzędzie w procesie team coachingu i że warto o nie dbać i ciągle je doskonalić. Zatem jeśli już pracujesz z zespołami lub zamierzasz to robić w najbliższym czasie zapraszamy na szkolenie z tego tematu. Więcej informacji znajdziesz w linku:  https://rafalnykiel.pl/szkolenie/team-coaching-icc/

Najbliższe szkolenie rusza już 22 maja 2024. Zapraszam!

Rafał  Nykiel

[i] Pośrednio, ponieważ rozwiązywaniem problemów zajmuje się zespół ze swoim menadżerem, a coach tylko wspiera ten proces.